Sunum
Kaynak H, Ardıç S, editörler. Uyku fizyolojisi ve hastalıkları. Nobel Tıp Kitabevi; 2011; s. 309-15. 3. Thannickal TC, Moore RY, Nienhuis R, Ramanathan L, Gulyani S, Aldrich M, et al. Reduced number of hypocretin neurons in human narcolepsy. [jtsm.org]
Dobson R, Ramagopalan S, Giovannoni G. Bone health and multiple sclerosis. Mult Scler 2012;18:1522-8. 3. Gupta S, Ahsan I, Mahfooz N, Abdelhamid N, Ramanathan M, Weinstock-Guttman B. [turkosteoporozdergisi.org]
Myelin Basic Protein Miyelin basic protein nöronal aksonlarda miyelin kılıfının %20’sini oluşturur ve multiple skleroz gibi demiyelinizan hastalıklarda miyelinin yıkımına bağlı olarak CSF’de artar. [synlab.com.tr]
PPAR Res 2008; 2008:627463 PMID 18604287 a b Sonobe Y, Jin S, Wang J, Kawanokuchi J, Takeuchi H, Mizuno T, Suzumura A. [tr.wikipedia.org]
[…] nın25 yaptığı bir çalışmada incelenen MS hastalarının başlangıç semptomlarının hastaların %30.7'sinde duyusal, %28.6'sında motor, %21'inde beyin sapı ve serebellar, %14.4'ünde görme bozuklukları ve %5.1'inde sfinkter bozuklukları şeklinde olduğunu tespit [firattipdergisi.com]
Cilt
-
Karıncalanma
MS’li hastalar, aşağıdaki problemlerin herhangi birini ataklar ve düzelmeler veya yavaş kötüleşen bir seyir izleyerek yaşayabilirler: Uyuşukluk, karıncalanma, iğnelenme, Güç kaybı, spazm, kas sertliği, kramp, ağrı. [izmirekolhastanesi.com]
Yorgunluk Görme Bozuklukları Uyuşukluk/Karıncalanma Başta sersemlik hissi/Baş dönmesi İdrar torbası ve Bağırsağın görevini eksik yapması Bacaklarda sertlik Kol ve bacaklarda kuvvetsizlik Titreme Yürüme güçlüğü Cinsel işlevlerde değişiklik Konuşma bozukluğu [cerrahi.com.tr]
- Kollarda, yüzde ya da bacaklarda ağrı, uyuşma, karıncalanma. [okanhastanesi.com.tr]
MS’li hastalar, tam veya yarı tam olarak aşağıdaki problemlerin herhangi birini ataklar ve düzelmeler veya yavaş kötüleşen bir seyir izleyerek yaşayabilirler: Görme kaybı, çift görme, Uyuşukluk, iğnelenme, karıncalanma, Güç kaybı, spazm, kas sertliği, [centralhospital.com]
Tüm Vücut Sistemi
-
Ağrı
MS tedavisi: Ağrı Yönetimi MS'li kişilerin yaklaşık yarısı, sinir sisteminde kısa bir devre veya kas spazmları veya gerginlik nedeniyle bir tür ağrı geliştirir. [e-psikiyatri.com]
- Kollarda, yüzde ya da bacaklarda ağrı, uyuşma, karıncalanma. [okanhastanesi.com.tr]
[…] solma vb.), Kuvvetsizlik (kolda, bacakta kuvvet kaybı, ince hareketlerde beceri kaybı), Baş dönmesi, dengesizlik, çift görme, peltek konuşma, yürümede bozulma, kısa süreli gelip geçici yakınmalar (yüzde şiddetli saplanıcı ağrı, bir elde kasılma/ağrı, [indigodergisi.com]
Multipl sklerozun / MS neden olduğu mesane, barsak problemleri, depresyon, kaslardaki katılıklar, vücut ağrıları, halsizlik gibi bulguların multidisipliner bir yaklaşımla çözülmesi gereklidir. [medipol.com.tr]
Her yıl düzenli olarak Fizik Tedavi alan MS hastaları kronik ağrı, kas zayıflığı, kronik yorgunluk ve benzer şikayetleri daha az yaşamaktadırlar. [cerrahi.com.tr]
-
Düşme
Düşmelere yönelik koruyucu önlemlerle ilgili eğitim verildi. Altı aylık teriparatid tedavisi sonrasında hastanın yakınmalarında ve DXA değerlerinde belirgin düzelme saptandı. [turkosteoporozdergisi.org]
Tek bir testle hastalık teşhis edilemiyor ve doktorlar genelde aniden yere düşme ya da ani görme kaybı gibi “atakları” 2 kez geçiren kişilerde MS rahatsızlığı bulunduğunu doğrulayabiliyor. [indyturkish.com]
Bu nörolojik bulgular; tek gözde bulanık görme veya görme kaybı, çift görme, kol ve/veya bacakta kuvvet kaybı, ellerde beceriksizlik, hareketleri eskisi gibi düzgün yapamama, yürümede denge kaybı, düşmeler, temas duyusunda azalma, kol, bacak veya gövdede [hastane.ankara.edu.tr]
-
Bitkinlik
Yaygın belirtiler arasında bitkinlik, görme problemleri, uyuşma, hareket problemleri, ağrı, depresyon, bağırsak problemleri, konuşma zorluğu, kas spazmları ve öğrenme güçlüğü yer alıyor. Ortalama yaşam süresi de MS hastalarında daha kısa. [indyturkish.com]
Ürojenital
-
Cinsel İşlev Bozukluğu
işlev bozukluğu,ısıya hassasiyet, yazının bozulması gibi belirtiler de ortaya çıkabilir. [fizyomer.com.tr]
Yüz, Baş ve Boyun
-
Yüz Uyuşukluğu
Bulanık görme, çift görme, uyuşukluk, güç kaybı, dengesizlik gibi çok değişik bulgularla ortaya çıkabilir. Genellikle ataklar halinde seyreder. Atakların erken tanınarak tedavisinin yapılması kalıcı hasar riskini azaltır. [terapitipmerkezi.com]
Örneğin, görme sinirindeki bir lezyon görme bozukluğuna (bulanık veya çift görme), omurilikteki lezyon kol ve bacakta uyuşukluk ve kuvvetsizliğe, beyinsapı lezyonu ise baş dönmesi ve dengesizliğe neden olmaktadır. [bayindirhastanesi.com.tr]
Yorgunluk Görme Bozuklukları Uyuşukluk/Karıncalanma Başta sersemlik hissi/Baş dönmesi İdrar torbası ve Bağırsağın görevini eksik yapması Bacaklarda sertlik Kol ve bacaklarda kuvvetsizlik Titreme Yürüme güçlüğü Cinsel işlevlerde değişiklik Konuşma bozukluğu [cerrahi.com.tr]
MS’li hastalar, tam veya yarı tam olarak aşağıdaki problemlerin herhangi birini ataklar ve düzelmeler veya yavaş kötüleşen bir seyir izleyerek yaşayabilirler: Görme kaybı, çift görme, Uyuşukluk, iğnelenme, karıncalanma, Güç kaybı, spazm, kas sertliği, [centralhospital.com]
Uyuşukluk, karıncalanma, iğnelenme, -Güç kaybı. Güç kaybı vücudun bir tarafındaki kol ve bacakta veya her iki bacakta birden olabilir. [doktortakvimi.com]
-
Yüz Ağrısı
Bu görüntüler sık baş ağrısı yaşayanlarda (migrende), ileri yaşlarda, damar cidarını etkileyen bazı hastalıklarda (Sjögren sendromu, sarkoidoz, sistemik lupus eritromatozus, poliarteritis nodoza, Behçet hastalığı) sıklıkla izlenir. [npistanbul.com]
Kas ağrısı genellikle masaj ve fizik tedaviye iyi cevap verir. Kendinizi acı içinde bulursanız, seçenekleri doktorunuzla tartıştığınızdan emin olun. [e-psikiyatri.com]
Hastalarımızda MS tanısını araştırmaya yönlendiren ikinci durum ise baş ağrısı veya boyun ağrısı gibi MS ile ilgisiz bazı yakınmalar nedeni ile veya sadece “kontrol” ya da “check-up” amaçlı MR çekilmesi ve burada görülen tesadüfî MR bulgularının MS hastalığını [ozelyalovahastanesi.com.tr]
Hastalarımızda MS tanısını araştırmaya yönlendiren ikinci durum ise baş ağrısı veya boyun ağrısı gibi MS ile ilgisiz bazı yakınmalar nedeni ile veya sadece “kontrol” ya da “check-up” amaçlı MR çekilmesi ve burada görülen tesadüfi MR bulgularının MS hastalığını [haberturk.com]
Muskuloskeletal
-
Kas Spazmı
Örneğin bulanık görme belirtisinde doktorlar hastalara steroid tablet reçetesi yazarken, kas spazmı gibi fiziksel belirtilerde hastanın düzenli fizyoterapi görmesi isteniyor. [indyturkish.com]
Bazı insanlar akupunkturun kas spazmı ve ağrı gibi semptomları hafiflettiğini, ancak değerinin doğrulanması için yapılan araştırmanın kesin olmadığını söylüyor. [e-psikiyatri.com]
-
Sırt Ağrısı
Bu durumda MS dışında diğer hastalıklar da araştırılmalıdır: 1. ailede nörolojik hastalık varsa, 2. beyinde değil de sınırlı olarak omurilik alt kısımlarında plak görüntüsü varsa, 3. eşlik eden devamlı sırt ağrısı varsa, 4. sadece belli bölge ile ilişkili [npistanbul.com]
Nörolojik
-
Baş Dönmesi
Yorgunluk Görme Bozuklukları Uyuşukluk/Karıncalanma Başta sersemlik hissi/Baş dönmesi İdrar torbası ve Bağırsağın görevini eksik yapması Bacaklarda sertlik Kol ve bacaklarda kuvvetsizlik Titreme Yürüme güçlüğü Cinsel işlevlerde değişiklik Konuşma bozukluğu [cerrahi.com.tr]
- Kısmi görme kaybı, çift görme, bulanıklaşma, renklerin solması ve puslanma, - Dengesizlik, baş dönmesi, peltek konuşma, yüzde şiddetli ağrı, yürümede bozulma, bir elde kasılma veya ağrı, - İdrar boşaltma sorunu, idrar kaçırma, ve kabızlık, - Dikkat [okanhastanesi.com.tr]
Çift görme Görme kaybı Vücutta uyuşma, iğnelenme veya karıncalanma Kuvvetsizlik veya yorgunluk Yürüme güçlüğü, dengesizlik Baş dönmesi Konuşmada bozulma İdrar yapma ile ilgili sorunlar Yüzde şimşek çakar şekilde tekrarlayan ağrılar MS hastalığının tanısı [istanbulbaskentuniversitesi.com]
Örneğin, görme sinirindeki bir lezyon görme bozukluğuna (bulanık veya çift görme), omurilikteki lezyon kol ve bacakta uyuşukluk ve kuvvetsizliğe, beyinsapı lezyonu ise baş dönmesi ve dengesizliğe neden olmaktadır. [bayindirhastanesi.com.tr]
Kuvvetsizlik (kolda, bacakta kuvvet kaybı, ince hareketlerde beceri kaybı), Baş dönmesi, dengesizlik, çift görme, peltek konuşma, yürümede bozulma, kısa süreli gelip geçici yakınmalar (yüzde şiddetli saplanıcı ağrı, bir elde kasılma/ağrı, başı öne [indigodergisi.com]
-
Ataksi
Bu semptomlar: • Ataksi • Babinski bulgusu: Ayak tabanı bir cisimle çizildiğinde baş parmakların yukarı doğru açılması • Bulanık ya da çift görme, nistagmus • Klonus:Belirli bir kas veya kas grubunda birbiri arkasına meydana gelen istem dışı kasılma ve [medikaynak.com]
En belirgin MS belirtileri,halsizlik, yüzde veya vücutta uyuşma ve karıncalanma, hissizlik, yorgunluk, denge problemleri, görme bozuklukları, kas sertleşmesi, bozuk konuşma, bağırsak veya mesane problemleri, dengesiz yürüme (ataksi), cinsel işlev sorunları [izmirekolhastanesi.com]
Belirti ve bulgular Ataksi: Kasların birbirleriyle ilişkisiz çalışması sonucu istemli hareketlerin düzensiz seyretmesi hali; vücut hareketlerinde düzensizlik, Babinski bulgusu: Ayak tabanı bir cisimle çizildiğinde baş parmakların yukarı doğru açılması [tr.wikipedia.org]
-
Duyum Bozukluğu
MS’li hastalar genellikle yeni gelişen duyu bozuklukları, bulanık görme, denge bozuklukları, çift görme gibi belirtilerile doktora başvurular. MS hastalığı tedavisi kişiye özel olmalı ve mutlaka erken dönemde başlamalıdır. [izmircanhastanesi.com]
Multiple Skleroz İnceleme Multiple skleroz (MS) görme, motor ve duyu bozukluklarıyla karekterize kronik inflama-tuar demiyelinizan bir hastalıktır. MS tanısı klinik, radyolojik ve laboratuar bulgularına dayanır. [synlab.com.tr]
MS’li hastalar genellikle yeni gelişen duyu bozuklukları, bulanık görme, denge bozuklukları, çift görme gibi belirtilerile doktora başvurular. MS hastalığının belirtilerinin her hastada birbirinden farklı olabileceğini akılda tutmak gerekir. [izmirekolhastanesi.com]
-
Baş Ağrısı
Bu görüntüler sık baş ağrısı yaşayanlarda (migrende), ileri yaşlarda, damar cidarını etkileyen bazı hastalıklarda (Sjögren sendromu, sarkoidoz, sistemik lupus eritromatozus, poliarteritis nodoza, Behçet hastalığı) sıklıkla izlenir. [npistanbul.com]
Hastalarımızda MS tanısını araştırmaya yönlendiren ikinci durum ise baş ağrısı veya boyun ağrısı gibi MS ile ilgisiz bazı yakınmalar nedeni ile veya sadece “kontrol” ya da “check-up” amaçlı MR çekilmesi ve burada görülen tesadüfî MR bulgularının MS hastalığını [ozelyalovahastanesi.com.tr]
Hastalarımızda MS tanısını araştırmaya yönlendiren ikinci durum ise baş ağrısı veya boyun ağrısı gibi MS ile ilgisiz bazı yakınmalar nedeni ile veya sadece “kontrol” ya da “check-up” amaçlı MR çekilmesi ve burada görülen tesadüfi MR bulgularının MS hastalığını [haberturk.com]
-
Parestezi
Beceriksizlik • Dizartri • Duygu durumlarda kolayca değişebilme niteliği, • Yorgunluk, • Elde sinirlerdeki harabiyet nedeniyle kasların işlev yapamama hali ile karakterize paraliz, • Hemiparezi, • Hiperaktif derin tendon refleksleri (dizkapağı refleksi gibi), • Parestezi [medikaynak.com]
Parestezi: His kaybı, uyuşma ve karıncalanma hissi, Sık idrara çıkma ve idrar kaçırma (inkontinans) Erkeklerde iktidarsızlık, İnkoordinasyon (koordinasyon bozukluğu) Monoparezi: Sadece bir kol veya bir bacağı tutan felç, Denge kusuru ve baş dönmesi. [tr.wikipedia.org]
Duyusal belirtiler, hipoestezi, anestezi (dokunma duyusunda kayıp), hipoaljezi (ağrı duyumunda kayıp), hiperestezi (dokunma duyumunun aşırı algılanması), parestezi (karıncalanma, uyuşma benzeri duyumlar), hiperaljezi (ağrı duyumunun aşırı algılanması) [burhanettinuludag.com.tr]
Gözler
-
Bulanık Görme
Bulanık görme, çift görme, uyuşukluk, güç kaybı, dengesizlik gibi çok değişik bulgularla ortaya çıkabilir. Genellikle ataklar halinde seyreder. Atakların erken tanınarak tedavisinin yapılması kalıcı hasar riskini azaltır. [terapitipmerkezi.com]
Başlıca bulguları; görme bozukluğu, çift görme, bulanık görme, vücudun bir tarafında uyuşma, güçsüzlük gibi yakınmalar, idrar tutmada zorluk veya sık idrara çıkma gibi belirtiler yanında; bazı vakalarda yürüme bozukluğuna kadar yaygın şikâyetler olabilir [kentsaglikgrubu.com]
MS’li hastalar genellikle yeni gelişen duyu bozuklukları, bulanık görme, denge bozuklukları, çift görme gibi belirtilerile doktora başvurular. MS hastalığı tedavisi kişiye özel olmalı ve mutlaka erken dönemde başlamalıdır. [izmircanhastanesi.com]
Örneğin bulanık görme belirtisinde doktorlar hastalara steroid tablet reçetesi yazarken, kas spazmı gibi fiziksel belirtilerde hastanın düzenli fizyoterapi görmesi isteniyor. [indyturkish.com]
Bu nörolojik bulgular; tek gözde bulanık görme veya görme kaybı, çift görme, kol ve/veya bacakta kuvvet kaybı, ellerde beceriksizlik, hareketleri eskisi gibi düzgün yapamama, yürümede denge kaybı, düşmeler, temas duyusunda azalma, kol, bacak veya gövdede [hastane.ankara.edu.tr]
-
Görme Bozukluğu
Celal Şalçini, MS’le ilgili şu bilgileri verdi: MS belirtileri “Merkezi sinir sistemi hastalığı olan, beyin ve omuriliğin birçok alanını etkileyen MS, görme bulanıklığı, çift görme, görüntünün kayması gibi görme bozuklukları, bir kolda bacakta ya da her [medimagazin.com.tr]
Halk arasında MS hastalığıolarak bilinen Multiple Skleroz;hareket aksaklığı, kaslarda güçsüzlük, kısmi felç, dengesizlik, konuşma ve görme bozuklukları gibi çeşitli belirtilerle ortaya çıkabiliyor. [izmirekolhastanesi.com]
Başlıca bulguları; görme bozukluğu, çift görme, bulanık görme, vücudun bir tarafında uyuşma, güçsüzlük gibi yakınmalar, idrar tutmada zorluk veya sık idrara çıkma gibi belirtiler yanında; bazı vakalarda yürüme bozukluğuna kadar yaygın şikâyetler olabilir [kentsaglikgrubu.com]
Genelde ani gelişen görme bozuklukları, kollarda bacaklarda uyuşma, güç kaybı, dengesizlik gibi ataklarla başlar. [medipol.com.tr]
Multiple Skleroz; kaslarda güçsüzlük, dengesizlik, konuşma ve görme bozuklukları, uyuşmalar gibi çeşitli belirtilerle ortaya çıkabiliyor. MS (Multipl Skleroz) hastalığı, beynin ve omuriliğin inflamatuar bir hastalığıdır. [izmircanhastanesi.com]
-
Göz Ağrısı
Bu optik sinir iltihabı, genellikle tek bir gözde görülmekle beraber bulanık görme, renkleri görememe, göz ağrısı veya körlüğe neden olabilir. Sorun genellikle geçicidir ve birkaç hafta içinde iyileşme eğilimindedir. [e-psikiyatri.com]
-
Diplopi
[…] sinir tutuluşu dışında göz hareketlerini temin eden ekstraoküler kasları innerve eden 3, 4 ve 6. kraniyel sinirler ve onların santral işbirliği alanlarında etkilenmeler ile gözlerin birlikte ve eş zamanlı hareketlerinde bozukluk görülür, bunun sonucunda diplopi [burhanettinuludag.com.tr]
Tetkik
Bu nedenle, hastalığın başlangıç dönemlerinde uygun tetkikler ile bu hastalıkların olmadığı gösterilir. [istanbulbaskentuniversitesi.com]
MS teşhisi güç bir hastalıktır.Beyin MR, beyin omurilik sıvısının tetkiki, EMG ( sinirlerin uyarılmasına dayanan ,sinirlerin iletim hızların ve duyu sinirlerini ölçen bir tetkiktir) ,görme ve işitme muayeneleri tanıya yardımcı olurlar. [fizyomer.com.tr]
MS tanısında kullanılan tetkikler nelerdir? MRI MRI filmleri beyin ve omurilik hakkında detaylı bilgi verir. MS lezyonları bu filmlerde soluk alanlar olarak görülürler. [centralhospital.com]
Tanı, birçok hastalıkta olduğu gibi nörolojik öykü, muayene bulguları ve tetkikler sonucunda konulur. [npistanbul.com]
Beyin ve omuriliğin MR tetkiklerinde MS’e özel bir bulgu olan “demiyelinizan plakların” görülmesi tanı için kıymetlidir. Bazı MS hastalarında bulgular çok silik olabilmektedir. [goksinbalim.com.tr]
Tedavi
Tedavi seçeneklerinin giderek artması, yeni ve etkin tedavi seçeneklerinin ortaya çıkması her hasta için en uygun tedavinin planlanması konusunda önemli katkılar sağlarken tedavi ile ilişkili olası risklerin de yönetimini gerektirmektedir. [ntv.com.tr]
Tedavi; Tedavi her hastaya göre hastalık belirtilerinin dağılımına ve şiddetine göre seçilir. Mıtlaka erken tedavi yapılmalıdır. Bu ataklar sırasındaki kalıcı hasarın önlenmesi için gereklidir. [doktortakvimi.com]
MS hastalığına sahip bireylerin SGK kapsamında Fizik Tedavi ve Rehabilitasyondan yararlanma hakkı bulunmaktadır. [cerrahi.com.tr]
MS’i tamamen durduracak kesin tedavi henüz olmasa da, bazı türlerinde erken tanı ve tedaviyle atakların sıklığı ile şiddeti de belirgin olarak azalıyor. [acibadem.com.tr]
MS hastalığının nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri. [sozcu.com.tr]
Prognoz
Hastalığın seyri, yerleşimi hastadan hastaya değişiklik gösterdiği için kişiye özel olmalıdır.Hastalık ne kadar erken yaşta başlarsa prognozu daha ağır seyredebilir.Hastalar zaman zaman ataklar geçirirler,bu ataklarda Nöroloji Uzmanına müracaatta gecikilmemelidir [fizyomer.com.tr]
Multipl sklerozda farklı alt gruplarda klinik seyir ve prognozun da farklı özellikler göstermesi beklenebilir. [firattipdergisi.com]
Etiyoloji
Etiyoloji multifaktöriyel olduğundan tedavi ile ilgili bir konsensus yoktur (3,6). [turkosteoporozdergisi.org]
Patofizyoloji
Patofizyoloji Daha önce de belirttiğimiz üzere MS otoimmün bir hastalıktır. MS patogenezinde; MSS (merkezi sinir sistemi)'nde miyelin antijenlerine karşı anormal immun yanıtın varlığı düşünülmektedir. [tr.wikipedia.org]
Önleme
Düşmelere yönelik koruyucu önlemlerle ilgili eğitim verildi. Altı aylık teriparatid tedavisi sonrasında hastanın yakınmalarında ve DXA değerlerinde belirgin düzelme saptandı. [turkosteoporozdergisi.org]
Tedavi Yöntemleri MS’in temel olarak 3 tip tedavisi var; belirtilere yönelik tedavi, atak tedavisi ve atakları önleme tedavisi. Bağışıklık sistemini düzenleyen, baskılayan ve/veya atak sırasında uygulanan bu tedaviler MS hastalarına yardımcı oluyor. [acibadem.com.tr]
Bu yüzden kronik enflamasyonla seyreden bütün kronik hastalıklar ve içinde MS’in de bulunduğu tüm otoimmün hastalıkların tedavisinde mitokondri disfonksiyonunun düzeltilmesine yönelik önlemlerin mutlaka alınması gerekmektedir. [goksinbalim.com.tr]
MS’i olan bir kişi için genel anestezinin taşıdığı riskler herhangi birinin taşıdığı riskle yaklaşık aynı olup yalnız bir istisna bunun dışında tutulur: Ciddi, ilerlemiş MS’i olanlar önlem alınmasını gerektiren solunum problemlerine sahip olabilirler. [rehabilitasyon.com]